Propozycje ćwiczeń stymulacyjnych w pracy z dzieckiem z autyzmem

Zaburzenia w funkcjonowaniu analizatorów zakłócają, a często uniemożliwiają dzieciom nabywanie nowych doświadczeń i umiejętności. Programy sekwencyjne zawierające ćwiczenia stymulujące rozwój wszystkich zmysłów dobierane są indywidualnie dla każdego dziecka i są dostosowane do jego możliwości psychofizycznych.
Pierwszy program powinien opierać się na dokładnej obserwacji dziecka i badaniu testem PEP – R w celu określenia poziomu jego funkcjonowania we wszystkich sferach rozwojowych. W późniejszej fazie terapii (kiedy dziecko ma poczucie bezpieczeństwa i potrafi pracować przy stoliku) programy terapeutyczne mogą zawierać również ćwiczenia edukacyjne. Najlepsze efekty terapeutyczne uzyskuje się wówczas, kiedy program stymulacyjno – terapeutyczny powtarzany jest przynajmniej trzy razy w ciągu dnia. Przykładowe ćwiczenia służce stymulacji wszystkich zmysłów:
Czucia proprioceptywnego (głębokiego): stanie na równoważni, huśtanie w kocu, podskoki na materacu, trampolinie, bujanie w toczku rehabilitacyjnym,

Zmysłu wzroku: dostarczanie bodźców wielobarwnych (wystrój sali, środki dydaktyczne), wyodrębnianie figury z tła, rozpoznawanie osób, zwierząt
i przedmiotów na obrazkach, rozpoznawanie kolorów, pokazywanie planszy z figurami geometrycznymi o zdecydowanych kolorach (czarny, czerwony, żółty)

Zmysłu słuchu: słuchanie szelestów, szumów, dźwięków wydawanych przez ludzi, zwierzęta, przedmioty, rozróżnianie ich, lokalizowanie źródła dźwięku.
• dostarczanie dźwięków, które można kojarzyć z określoną, powtarzającą się sytuacją (dzwonek do drzwi, telefon, odgłosy zwierząt, odkurzacz itp.)
• rozpoznawanie tonu głosu, intonacji (nagrania różnorodnych głosów – śmiech, płacz itp. na kasecie magnetofonowej)
• słuchanie dźwięków instrumentów muzycznych

Zmysłu dotyku: masowanie całego ciała dłońmi terapeuty, pocieranie dłoni (innych części ciała) przedmiotami o różnorodnej fakturze, wielkości, twardości i kształcie, przesypywanie materiałów sypkich (np. piasku, ziaren zbóż), zabawy w wodzie, manipulowanie tworzywami przekształcalnymi: ziemią, masą solną, plasteliną, ciastoliną, gliną, itp.
• bujanie, kołysanie (w objęciach nauczyciela, w kocu)
• pocieranie ciała różnymi materiałami o różnych fakturach i dłońmi)
• dotykanie przedmiotów o różnej temperaturze i strukturze
• smarowanie oliwką i masaż palców, dłoni, głęboki ucisk dłoni, opukiwanie oraz masaż z użyciem aparatu do masażu

Zmysłu smaku: smakowanie potraw, rozpoznawanie pokarmów na podstawie smaku, różnicowanie smaku słodkiego, kwaśnego, słonego, gorzkiego,
• Podawanie dziecku cząstek potraw o zdecydowanym smaku

Zmysłu węchu: wąchanie artykułów spożywczych, kosmetyków i innych substancji wydzielających woń,
• Podawanie do wąchania buteleczek z zawartością substancji zapachowych z jednoczesnym nazywaniem zapachów (mięta, perfum itp.)
• Rozpoznawanie zapachu oliwki przed masażem, mydła przed myciem
• Stosowanie zapachów do sygnalizowania pór roku (lato-zapach różany, jesień- zapach lawendy, zima- zapach mięty, wiosna- zapach cytryny)