Terapia behawioralna

Główne cele terapii behawioralnej

• Rozwijanie zachowań deficytowych
• Redukowanie zachowań niepożądanych
• Generalizowanie i utrzymywanie efektów terapii

Dzieci autystyczne mają zdolność uczenia się – tak jak inni ludzie – o ile znajdują się w specjalnie przystosowanym dla siebie środowisku. Środowisko to składa się z miejsc, w których dzieci przebywają na co dzień, a różni się od normalnego tylko na tyle, aby stało się dla nich bardziej funkcjonalne.
W środowisku takim zapotrzebowanie na wykonanie jakiegoś zachowania przez dziecko powinno być wyraźne i zrozumiałe dla dziecka To, że dzieci autystyczne ponoszą porażki w normalnym środowisku, a odnoszą sukcesy w środowisku specjalnie dla nich zorganizowanym, wskazuje na to, że ich problemy mogą być widziane bardziej jako niedopasowanie pomiędzy ich systemem nerwowym a normalnym środowiskiem, niż jako choroba.

Podstawowe etapy terapii behawioralnej dzieci autystycznych

• Wczesne rozumienie mowy
• Trening imitacji
• Dopasowywanie i sortowanie
• Imitacja werbalna
• Rozwój rozumienia mowy i mowy czynnej; nazywanie obiektów i czynności
• Pojęcia abstrakcyjne
• Budowanie zdań. Nauka odpowiadania na pytania
• Umiejętności szkolne
• Rozwój społeczny. Nauka wspólnej zabawy
• Czynności samoobsługowe

Podstawowe reguły behawioralne w edukacji

• Jeżeli chcemy, żeby zachowania występowały częściej, powinniśmy je systematycznie wzmacniać
• Zachowania niepożądane nie powinny być wzmacniane
• Pojawienie się trudnego zachowania nie jest niebezpieczne, jeśli tylko nie jest wzmacniane

Rozwijanie zachowań deficytowych
Zachowaniami deficytowymi nazywamy te zachowania, które uważa się za normalne i pożądane u dziecka w pewnym wieku i w pewnych okolicznościach,
a które u dziecka autystycznego występują zbyt rzadko lub nie występują wcale (np. prawidłowa mowa, okazywanie uczuć, zabawa itd.) Zadaniem terapeuty behawioralnego jest kształtowanie u dziecka jak największej liczby zachowań adaptacyjnych, które rozwiną jego niezależność i umożliwią mu efektywne funkcjonowanie w środowisku. Drogą do tego celu jest:

• wybiórcze wzmacnianie coraz bardziej zbliżonych do docelowych form zachowania (kontrola wzmocnień, czyli manipulowanie konsekwencjami zachowania)
• ścisłe kontrolowanie sytuacji, w których zachowanie przebiega (kontrola bodźców, czyli manipulowanie czynnikami poprzedzającymi zachowanie- instrukcjami i podpowiedziami)

Ogólne zasady wyboru zachowań docelowych

• Ucz umiejętności, z których twój uczeń będzie mógł korzystać codziennie do końca życia
• Ucz umiejętności, z których twój uczeń może skorzystać natychmiast
• Zacznij od nauki umiejętności podstawowych
• Ucz umiejętności komunikowania się
• Ucz zachowań funkcjonalnych
• Wybieraj takie zachowania, z którymi masz szansę sobie poradzić
• Zachowania niepożądane muszą zostać skorygowane